Οικονόμου, Αντώνιος

(; – 1821). Υδραίος πλοίαρχος και πρωτεργάτης της Επανάστασης στο νησί του. Λίγο πριν από την έναρξη της Επανάστασης, το μικρό ιστιοφόρο του ναυάγησε έξω από το Γιβραλτάρ και αναγκάστηκε να πάει στην Κωνσταντινούπολη για να βρει πιστωτές και να ναυπηγήσει νέο. Εκεί συναντήθηκε με τον Παπαφλέσσα, ο οποίος τον μύησε στη Φιλική Εταιρεία και του ανέθεσε να παρακινήσει τους κατοίκους της Ύδρας να επαναστατήσουν γιατί έως τότε οι Υδραίοι πρόκριτοι δίσταζαν να ξεσηκωθούν και ζητούσαν εγγυήσεις για τη σοβαρότητα του κινήματος. Είχαν ζητήσει από τον Αναγνωσταρά, όταν είχε πάει στο νησί τους για να τους ξεσηκώσει, έγγραφο του Ιωάννη Καποδίστρια ή άλλη έγκυρη βεβαίωση ότι ο Καποδίστριας ήταν αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας. Eπειδή όμως ο Νικηταράς αδυνατούσε να ικανοποιήσει το αίτημά τους αναγκάστηκε να φύγει από το νησί άπρακτος. Η συμμετοχή της Ύδρας όμως ήταν απαραίτητη για την επιτυχία της Επανάστασης και ο Ο. μπροστά στην αναβλητικότητα που επικρατούσε στις συσκέψεις των πρόκριτων, αποφάσισε να ξεσηκώσει το νησί πραξικοπηματικά, με τον προσεταιρισμό του λαϊκού στοιχείου. Το σχέδιό του πέτυχε γιατί την εποχή εκείνη η εμπορική ναυτιλία της Ύδρας αντιμετώπιζε μεγάλη κρίση και ανεργία. Η κατάσταση αυτή βοήθησε στο να πείσει τους πλοίαρχους και τους ναύτες να επαναστατήσουν, αντιδρώντας έτσι στους πλούσιους πρόκριτους. Μόλις γνωστοποιήθηκε η έναρξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο και η πολιορκία της Ακροναυπλίας, ο Ο. μαζί με τους θ. Γκίκα, Δ. Κριεζή, Γ. Αγαλόπουλο και Π. Μαρκέζη συγκρότησαν επίλεκτο σώμα από 500 Υδραίους για να ενισχύσουν δήθεν το επαναστατικό κίνημα της Πελοποννήσου. Αντί όμως να φύγουν για την Πελοπόννησο ενώθηκαν τη νύχτα της 27ης προς 28η Μαρτίου του 1821 με τον λαό και τους άνεργους ναυτικούς του νησιού και έγιναν κύριοι των αγκυροβολημένων πλοίων και του Διοικητηρίου. Έδιωξαν τότε τον διοικητή της Ύδρας Νικόλαο Κοκοβίλα και εγκαθίδρυσαν λαϊκή εξουσία με τον Ο. στρατιωτικό και πολιτικό διοικητή του νησιού. Το πραξικόπημα πέτυχε χωρίς αιματοχυσία γιατί οι πρόκριτοι δεν πρόβαλαν αντίσταση, αλλά αντίθετα υποχωρώντας φάνηκαν πρόθυμοι να αναλάβουν και τη συντήρηση των στρατολογημένων. Μετά από τη δήλωσή τους αυτή, ο Ο. τους ζήτησε να συμπράξουν μαζί του, αλλά αυτοί αρνήθηκαν επειδή θεώρησαν ότι το κίνημα είχε προσβάλει τον πατριωτισμό τους. Δέχτηκαν όμως να υπογράψουν έγγραφο με το οποίο δήλωναν πίστη στην Επανάσταση και αναγνώριζαν την απόλυτη εξουσία του Ο. (31 Μαρτίου 1821). Έτσι στις 16 Απριλίου 1821 κηρύχθηκε επίσημα η Επανάσταση στην Ύδρα και αναδείχτηκε αρχηγός του στόλου ο Ιάκωβος Τομπάζης. Έγιναν τότε εντατικές οι πολεμικές προετοιμασίες και με προκήρυξη ο Ο. κάλεσε και τα άλλα νησιά του Αιγαίου να πάρουν μέρος στην Επανάσταση. Έδωσε επίσης διαταγή στους πλοίαρχους να σέβονται τη σημαία των ουδέτερων κρατών για να μην προκληθεί αντίδραση στην Ευρώπη κατά της Επανάστασης. Οι ενέργειες του όμως κατά της πειρατείας, εξασθένησαν τελικά τη θέση του στο νησί, κυρίως όταν θέλησε να εμποδίσει την αρπαγή των λειών. Στις 12 Μαΐου οι πρόκριτοι επωφελήθηκαν από τη δυσαρέσκεια αυτή και οργάνωσαν αντεπανάσταση. Μετά από σκληρή μάχη κατόρθωσαν να καταλάβουν το Διοικητήριο και να συλλάβουν τον Ο., καταλύοντας έτσι τη λαϊκή εξουσία του νησιού. Τελικά όμως τον άφησαν ελεύθερο και ο Ο. έφυγε από την Ύδρα και πήγε στο Κρανίδι. Εκεί όμως τον συλλάβανε και πάλι και τον φυλάκισαν στη μονή του Αγίου Γεωργίου, από όπου δραπέτευσε και πήγε στο Κουτσοπόδι της Αργολίδας, για να παρουσιαστεί τελικά στο Άργος, στη συνέλευση των επαναστατημένων επαρχιών. Το γεγονός αυτό θορύβησε τους Υδραίους πρόκριτους, που έστειλαν δύναμη αντρών για να τον συλλάβουν. Οι διώκτες του τον πρόφτασαν στον δρόμο και τον δολοφόνησαν στη θέση Κατσικάνη, έξω από το Άργος πριν προλάβει η δύναμη των 200 αντρών που είχε στείλει ο θ. Κολοκοτρώνης για να τον σώσει (16 Δεκεμβρίου 1821). Προσωπογραφία του Αντώνη Οικονόμου, έργο του ζωγράφου Π. Παντελάκη.